Czym jest otwarta bankowość i jak wpływa na rozwój oprogramowania bankowego?
Dochód rynku otwartej bankowości osiągnął 10,39 miliardów USD w 2021 roku i z wielkim prawdopodobieństwem będzie wzrastał w najbliższych latach. Według przewidywań specjalistów portalu Statista liczba użytkowników usług z zakresu otwartej bankowości ma zwiększać się dynamicznie o nawet prawie 67% (od 28,4 milionów w 2022 roku do 42,6 milionów w 2023 roku). Zatem wdrażanie usług opartych na otwartej bankowości poprawia konkurencyjność banku i może pomóc w utrzymaniu klientów.
Dyrektywa PSD2 - otwarta bankowość
Otwarta bankowość jest zdefiniowana w europejskiej dyrektywie PSD2. Dotyczy ona usług płatniczych. Dyrektywa ta nakłada na wszystkie banki z siedzibą w UE obowiązek przyznawania dostępu do rachunków transakcyjnych klientów zarówno użytkownikom detalicznym, jak i korporacyjnym. Udostępnianie tych danych ma przebiegać przy użyciu otwartych interfejsów API i dotyczy wszystkich dostawców usług płatniczych (PSP), takich jak banki, instytucje płatnicze i dostawcy zewnętrzni (TPP — Third Party Provider). PSD2 bezpośrednio dotyczy wszystkich rodzajów płatności elektronicznych i doprowadziła do powstania wielu innowacyjnych usług i rewolucji nie tylko w bankowości, ale ogólnie w branży finansowej.
Czym jest open banking? Definicja, korzyści i zagrożenia
Otwarta bankowość opisuje proces banków i innych tradycyjnych instytucji finansowych, zapewniający użytkownikom i stronom trzecim łatwy cyfrowy dostęp do danych finansowych klientów. Termin ten odnosi się również do zezwalania stronie trzeciej na inicjowanie transakcji z konta klienta, takich jak wysyłanie płatności lub wypłacanie pieniędzy.
Dla konsumentów udostępnianie danych bankowych dostawcom rozwiązań finansowych może oznaczać możliwość otrzymania lepszych i tańszych ofert na usługi, z których aktualnie korzystają. Zgodnie z raportem stworzonym przez PwC, 39% klientów banków chce udostępniać swoje dane finansowe, jeżeli ma to oznaczać dla nich korzyści w postaci lepiej dostosowanych ofert. Możliwość sprawnego przesyłania prywatnych danych klientów między różnymi systemami może ułatwiać zarządzanie produktami finansowymi od różnych podmiotów, poprzez połączenie ich w jednym panelu użytkownika.
Otwarta bankowość zwiększa konkurencyjność w sektorze finansowym. Nowe standardy bankowe otwierają szereg korzyści dla małych firm i poprawiają wydajność ewentualnej współpracy między instytucjami finansowymi. Istnieje jednak wiele wyzwań dla branży usług finansowych — w tym pewne ryzyko związane z prywatnością danych klientów i cyberbezpieczeństwem. Do podstawowych zagrożeń należą wycieki danych i potencjalna podatność API na ataki. Warto jednak pamiętać, że banki robią co w ich mocy, aby dobrze zabezpieczyć udostępniane dane. Przesyłane informacje muszą być szyfrowane, a podmioty korzystające z otwartej bankowości muszą przestrzegać zasad określonych w GDPR (Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych).
Jakie informacje są udostępniane w ramach otwartej bankowości?
Założenia otwartej bankowości obejmują możliwość pobierania i udostępniania informacji o saldach kont, płatnościach, transakcjach i inwestycjach. Wykaz danych, które mogą być przesyłane, może różnić się w zależności od regionu, w którym działa konkretny bank. Do przykładowych informacji można zaliczyć: dane osobowe właściciela konta (imię, nazwisko itd.), numer identyfikacyjny (np. PESEL lub NIP firmy), adres, kategorie prowadzonej działalności, Informacje o koncie dotyczące depozytów lub papierów wartościowych, numery transakcji.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że mnóstwo innowacyjnych usług finansowych nie powstałoby, gdyby nie rozwój najnowszych trendów w bankowości. Możliwości wprowadzone przez otwartą bankowość nie mogłyby istnieć, gdyby klienci nie pozwalali dostawcom zewnętrznym (TPP) na dostęp do ich danych finansowych.
Aby zainicjować i dostarczać produkty i usługi wysokiej jakości, zewnętrzni dostawcy usług muszą uzyskać zgodę klientów na zabezpieczenie, filtrowanie i przetwarzanie określonych informacji. Takie wyrażenie zgody na przetwarzanie danych zwykle przebiega w kilku krokach:
- Dostawca usług pyta o zgodę na korzystanie z informacji.
- Klient uwierzytelnia się i wyraża zgodę.
- Zgoda staje się widoczna zarówno dla banku, jak i dostawcy usług.
Gdy zgoda zostanie udzielona, bank może zacząć udostępniać dane klienta.
Jak przebiega udostępnianie danych? API w otwartej bankowości
Interfejs programowania aplikacji (API) można rozumieć, jako zestaw funkcji, który pozwala aplikacjom komunikować się i wymieniać między sobą informacje. Istnieje wiele typów API na rynku finansowym. Interfejs dla otwartej bankowości pozwala na szybkie przesyłanie danych klientów pomiędzy bankami a dostawcami innych usług finansowych.
Największym problemem w zakresie rozwijania i korzystania z API otwartej bankowości jest złożoność procesu integracji z API, wynikająca między innymi z brakiem standaryzacji. Na szczęście firmy finansowe, działające na poszczególnych rynkach, same starają się zdefiniować te standardy, aby zwiększyć bezpieczeństwo i wydajność udostępnianych informacji.
Czym jest otwarta bankowość? Przykłady
Otwarta bankowość i sprawna wymiana danych pozwoliła na stworzenie szeregu nowych usług i narzędzi finansowych.
Zarządzanie subskrypcjami płatniczymi
Subskrypcje to stosunkowo nowa usługa na rynku finansowym, bardzo przypominająca przelewy stałe, które można zlecać w bankach. W przeciwieństwie do nich jednak, subskrypcje nie korzystają ze środków z konta głównego klienta, lecz umożliwiona jest powtarzalna i stała realizacja transakcji przy użyciu kart płatniczych.
Podłączenie karty jako źródła płatności do usługi subskrypcyjnej jest wygodne i jednorazowe. Wystarczy tylko podać dane karty. W przeciwieństwie do przelewów stałych pozwala na chargeback, czyli możliwość odzyskania pieniędzy, gdy subskrypcja nie działa właściwie. Takie zautomatyzowane płatności nie wiążą się z żadnymi prowizjami, a posiadacz karty nie musi wykonywać żadnych dodatkowych czynności (inicjować kolejnych transakcji, płacić pośrednikom płatności prowizji itd.).
Zarządzanie subskrypcjami wykrywa wszystkie cykliczne płatności (np. opłatę rachunków, przelew za członkostwo w klubie fitness, ratę kredytu) użytkownika, pokazuje je w jednym interfejsie i sugeruje zautomatyzowanie ich. Z odpowiedniej aplikacji klient może zarządzać powtarzającymi się płatnościami — anulować niechciane subskrypcje, tworzyć nowe i otrzymywać powiadomienia o nadchodzących płatnościach.
Płatności w formie subskrypcji umożliwia, między innymi, firma Blue Media. Płatność zostaje pobrana z karty dodanej w systemie przez klienta. Od klienta wymagana jest tylko jednorazowa autoryzacja karty. Każda kolejna transakcja odbywa się bez jego udziału — automatycznie. Klient może w dowolnej chwili zmienić kartę na inną.
Odroczone płatności
Kup teraz, zapłać później, czyli odroczone płatności, to jeden z najnowszych trendów, który zyskał na popularności w czasach pandemii. Głównym celem wprowadzenia tej metody płatności jest zapewnienie jak najwyższych współczynników konwersji zakupów, poprzez zapewnienie klientom dodatkowych krótkoterminowych i nieoprocentowanych opcji zakupów. Otwarta bankowość umożliwiła stworzenie mechanizmu finansowania, który pozwala klientom na dokonywanie zakupów bez konieczności płacenia od razu pełnej ceny produktu. Klienci mają do wyboru opcje rozłożenia ceny na kilka rat, często nieoprocentowanych. Dzięki integracji otwartej bankowości z tą usługą dostawcy procesujący tę metodę płatności mogą poprawić swoje wskaźniki akceptacji i wydawać więcej pozytywnych decyzji potencjalnym klientom.
Odroczone płatności PayPo mogą pomóc firmie poprawić wskaźnik konwersji, a nawet zwiększyć wartość koszyka (według PayU o nawet 60%). Według firmy jest to odpowiednia forma płatności dla klientów marek sprzedających produkty luksusowe i drogie, ponieważ umożliwia im dokonanie zakupów w dogodnym momencie. Ponadto dostępność tego sposobu płatności wpływa na zwiększenie wartości koszyka podczas sezonowych wyprzedaży, gdyż klienci chętniej decydują się na większe zakupy. Jeżeli klient już wcześniej korzystał z PayPo, jedyne co musi zrobić, żeby dokonać zakupu, to potwierdzić transakcję kodem SMS (w przypadku pierwszych zakupów musi podać swoje dane). PayU przekazuje środki do sklepu, a następnie odzyskuje kwotę od klienta. Tą metodą można opłacić zakupy warte od 10 do 2000 zł. Klient ma aż 30 dni, żeby opłacić zadłużenie, a po upływie tego terminu należność zostaje rozłożona na 4 raty.
Agregacja kont i informacji o usługach klientów
Otwarta bankowość zakłada udostępnianie dostawcom różnych usług informacji klientów. Dzięki temu konsument może zintegrować swoje konta i uzyskać podgląd do swoich danych (także tych dotyczących przeprowadzanych na bieżąco transakcji) w jednym miejscu, a nawet wykonywać z nich różnego typu transakcje. Narzędzia do zarządzania swoimi produktami finansowymi najprawdopodobniej będą się rozwijać o nowe usługi w najbliższym czasie.
Podejrzenie danych z innych banków umożliwia, między innymi, Millennium. Dzięki otwartej bankowości, w aplikacji mobilnej banku Millennium klienci mogą zobaczyć swój stan konta z innego banku. Można w niej nie tylko sprawdzić ilość środków przechowywanych w innym podmiocie, ale także sprawdzić historię wydatków.
Natomiast fintechowa aplikacja Money Manager ułatwia zarządzanie własnym budżetem. Pozwala podejrzeć wydatki i saldo na koncie. Wszystkie informacje prezentowane są m.in. za pomocą wykresu. Do aplikacji można podłączyć rachunek bankowy oraz kartę debetową, dzięki czemu wszystkie transakcje są rejestrowane w aplikacji. Twórcy aplikacji umożliwili użytkownikom także wykonywanie płatności (zlecanie przelewów, polecenia zapłaty itd.)
Źródło: RealByte
Integracja urządzeń IoT i otwartej bankowości
Otwarta bankowość i integracja aplikacji bankowych z asystentami głosowymi takimi jak Siri lub Alexa może umożliwić realizowanie bardzo szybkich płatności (np. płacenia rachunków). Dziś firmy dopiero pracują nad takimi rozwiązaniami, ale w przyszłości API otwartej bankowości może pozwolić różnym systemom komunikować się ze sobą, oferując konsumentowi w ten sposób lepszą łączność i wybór usług.
Zalety wykorzystania otwartej bankowości
Rozwój technologii doprowadził do zidentyfikowania nowych potencjalnych sposobów wykorzystania założeń otwartej bankowości i dziś można skorzystać z wielu usług, które na samym początku nikomu nie przyszły do głowy.
Lepsza personalizacja ofert finansowych
Przedsiębiorstwa oferujące usługi i produkty finansowe, wykorzystujące potencjał otwartej bankowości, są w stanie zaoferować lepsze porady i pakiety. Dzieje się tak dlatego, że posiadają pełny wgląd do aktywów i pasywów oraz innych istotnych informacji na temat konsumenta. Mogą więc przeprowadzić skomplikowane analizy i stworzyć bardziej dostosowaną do jego potrzeb ofertę. Efektywną personalizację umożliwia dostęp do wszystkich, kluczowych informacji w formie cyfrowej i w czasie rzeczywistym.
Szybszy proces rozpatrywania wniosków klientów
Prosząc o pożyczkę, klienci muszą przesłać mnóstwo informacji, aby pożyczkodawca mógł ocenić ich zdolność kredytową. To sprawia, że proces jest uciążliwy i długotrwały, zarówno dla usługodawcy jak i dla klienta, który długo oczekuje na rozpatrzenie jego wniosku. Otwarta bankowości usprawnia ten proces, pozwalając na uzyskanie dostępu do informacji w czasie rzeczywistym, bez konieczności samodzielnego kompletowania dokumentacji przez konsumenta.
Łatwiejsze zarządzanie produktami i usługami finansowymi
Zgromadzenie danych z wielu kont w jednym miejscu jest już oferowane przez wiele banków i firm świadczących usługi finansowe. Wiąże się to z wykorzystaniem wcześniej wspomnianego interfejsu API. Po wyrażeniu zgody przez użytkownika, dane z różnych systemów stają się widoczne w jednej aplikacji. To ułatwia analizowanie na bieżąco wydatków i wpływów, a także podejmowanie decyzji finansowych.
Otwarta bankowość - podsumowanie
Wdrożenie usług bazujących na otwartej bankowości pozytywnie wpłynie na doświadczenia klientów, współpracę z zewnętrznymi podmiotami i wydajność banku. Implementacje należy jednak poprzedzić odpowiednimi przygotowaniami. Zmodernizuj swoje systemy i upewnij się, że jesteś na bieżąco w zakresie najnowszych trendów w bankowości, aby umożliwić szybszy i sprawniejszy rozwój usług finansowych. Otwórz się na współpracę z zewnętrznymi firmami i wykorzystaj analizę danych konsumenckich, aby tworzyć lub współtworzyć nowe rozwiązania problemów związanych z usługami finansowymi. Możemy pomóc Ci wdrożyć na Twojej stronie internetowej najnowocześniejsze rozwiązania dla branży finansowej w zgodzie z aktualnymi standardami otwartej bankowości.